Σαν σήμερα "έφυγε" για πάντα "ο δικός μας άνθρωπος"

Τετάρτη 3 Μαΐου 2023

 


Σαν σήμερα στις 3 Μαΐου 2011 έφυγε από τη ζωή ο Θανάσης Βέγγος, ένας από τους πιο δημοφιλείς κωμικούς ηθοποιούς του ελληνικού κινηματογράφου και θεάτρου.

Γεννημένος τον Μάιο του 1927, ο Θ. Βέγγος από νεαρή ηλικία άρχισε να εργάζεται για να βοηθήσει την οικογένειά του. Την περίοδο του Εμφυλίου εξορίστηκε στη Μακρόνησο, όπου γνώρισε τον Ν. Κούνδουρο. Έλαβε άδεια εξασκήσεως επαγγέλματος του ηθοποιού το 1959, χωρίς να έχει σπουδάσει υποκριτική. Η πρώτη του κινηματογραφική εμφάνιση ήταν στην ταινία «Μαγική Πόλις» (1954)  του Κούνδουρου, ενώ αργότερα εμφανίστηκε σε κάποιες ιστορικές κινηματογραφικές ταινίες («Ο δράκος» κ.ά.).Στο θέατρο για πρώτη φορά έπαιξε στην επιθεώρηση «Ομόνοια πλατς πλουτς» (1959).

Το 1964 ίδρυσε την δική του εταιρεία παραγωγής «ΘΒ-Ταινίες γέλιου», η οποία όμως οδηγήθηκε σε κλείσιμο μετά από κάποια χρόνια. Ο τύπος του αεικίνητου ανθρώπου που δημιούργησε, τον έκανε ιδιαίτερα αγαπητό στο κοινό-και με τις ταινίες «Ψηλά τα χέρια», «Χίτλερ», «Πολυτεχνίτης και ερημοσπίτης» κ.α. καθιερώνεται ανάμεσα στους πιο αγαπητούς κωμικούς ηθοποιούς. Η φράση «Τρέχω σαν τον Βέγγο» έχει καθιερωθεί στην καθημερινή μας γλώσσα, ενώ η ατάκα του «Καλέ μου άνθρωπε» έχει μείνει στην ιστορία. Το 1971 θριαμβεύει στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης με την ταινία «Τι έκανες στον πόλεμο, Θανάση;», κερδίζει ακόμη ένα βραβείο με την ταινία «Θανάση, πάρε τ’όπλο σου!» το 1972, ενώ επιστρέφει στον κινηματογράφο ξανά τη δεκαετία του 1990 με σημαντικές συμμετοχές σε ταινίες του Π.Βούλγαρη, του Θ.Αγγελόπουλου, καθώς και σε αριστοφανικές κωμωδίες.

Αναφέρεται στη χειρότερη στιγμή στην καριέρα του, όταν αναγκάστηκε να κλείσει την εταιρεία παραγωγής «ΘΒ-Ταινίες γέλιου», που είχε δημιουργήσει, και ο ίδιος οδηγήθηκε σε οικονομική καταστροφή. Δηλώνει πως θα συναινούσε στο να ακολουθήσουν και τα παιδιά του την ίδια καριέρα, ενώ σχολιάζει πως ένας ιστορικός του θεάτρου μπορεί να ασχοληθεί με «πιο ενδιαφέροντα από εκείνον». Τέλος, αναφέρεται στον σύγχρονο ελληνικό κινηματογράφο, υποστηρίζοντας την ανάγκη για προβολή της μορφής του απλού, «καθημερινού, ταλαιπωρημένου, πικραμένου, κεφάτου ‘Έλληνα».

Ο Θανάσης Βέγγος γράφει, σκηνοθετεί και πρωταγωνιστεί στη σειρά «Βεγγαλικά» το 1988, που έχει στόχο να σατιρίσει την καθημερινότητα.

Το τιμητικό αυτό αφιέρωμα, που ολοκληρώνεται σε δύο μέρη, εστιάζει όχι μόνο στον ηθοποιό, αλλά και στον άνθρωπο Θανάση Βέγγο, για τον οποίο μιλούν άνθρωποι που τον έζησαν από κοντά και συνεργάστηκαν μαζί του. Παρακολουθούμε τα δύσκολα παιδικά και νεανικά του χρόνια στις φτωχογειτονιές του Φαλήρου. Για να ζήσει έκανε πολλές δουλειές, παγοπώλης, γαλατάς, έφτιαχνε τσάντες, ενώ στον κινηματογράφο σταδιοδρόμησε αρχικά σαν φροντιστής. Από το 1948 έως το 1950 υπηρέτησε τη στρατιωτική του θητεία στη Μακρόνησο, εξαιτίας της αριστερής δράσης του πατέρα του.

Εκεί έκανε την πρώτη του οντισιόν για τη θεατρική ομάδα της Μακρονήσου, αλλά κόπηκε επειδή δεν είχε καλλιτεχνικές σπουδές. Εκεί όμως είχε και την πρώτη του επαφή με το σκηνοθέτη Νίκο Κούνδουρο, η οποία του άλλαξε τη ζωή, αφού τον οδήγησε στην πρώτη του εμφάνιση στον κινηματογράφο το 1954, στην ταινία «Μαγική πόλη». Ακολούθησαν πολλοί μικροί ρόλοι σε κινηματογραφικές ταινίες, οι οποίοι συνδυάζονταν με τη δουλειά του πίσω από τις κάμερες ως φροντιστής. Παρά το ταλέντο και την εργατικότητα του, χρειάστηκε να περάσει καιρός μέχρι να κερδίσει ο  Θανάσης Βέγγος την εκτίμηση των υπολοίπων ηθοποιών, ενώ έδωσε τρεις φορές εξετάσεις στην επιτροπή εξαιρετικών ταλέντων για να καταφέρει να πάρει άδεια άσκησης επαγγέλματος και να παίξει στο θέατρο.

Ένα μεγάλο κεφάλαιο της ζωής του ήταν και η δημιουργία της δικής του εταιρείας παραγωγής «ΘΒ Ταινίες Γέλιου» το 1964, που στάθηκε αφορμή για να χάσει ακόμη και το σπίτι του στην Κυψέλη, το οποίο είχε μοχθήσει για να αποκτήσει. Η εταιρεία πτώχευσε, ο Θανάσης Βέγγος, όμως, συνέχισε να γυρίζει ταινίες και κυρίως να έχει μεγάλο συμπαραστάτη του τον απλό κόσμο που τον λάτρευε. Έτσι δεν άργησε να έρθει και η ανάκαμψη. Το 1971 η ταινία «Τι έκανες στον πόλεμο Θανάση;» απέσπασε τα βραβεία κριτικών και κοινού, ενώ ο ίδιος τιμήθηκε με το βραβείο Α’ Αντρικού Ρόλου στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης. Στα χρόνια που ακολούθησαν στη ζωή του μπήκαν η τηλεόραση και ο σύγχρονος ελληνικός κινηματογράφος. Συνεργάστηκε με τον Παντελή Βούλγαρη, τον Θόδωρο Αγγελόπουλο, ενώ για πρώτη φορά εμφανίστηκε στην Επίδαυρο, ερμηνεύοντας Αριστοφάνη.

Στην τελευταία του συνέντευξη, ο σκηνογράφος Τάσος Ζωγράφος, μιλά για τον αγαπημένο του φίλο, που έβρισκε πάντα τον τρόπο να είναι γεμάτος θετική ενέργεια. Στιγμές που μοιράστηκαν με τον Θανάση Βέγγο θυμούνται επίσης οι σκηνοθέτες Νίκος Κούνδουρος, Ντίνος Κατσουρίδης, Γιώργος Μιχαηλίδης, Τάκης Παπαγιαννίδης, ο θεατρικός συγγραφέας Γιώργος Λαζαρίδης, ο ιστορικός κινηματογράφου Γιάννης Σολδάτος και οι ηθοποιοί Άννα Φόνσου, Βάσια Τριφύλλη, Έφη Ροδίτη και Σπύρος Παπαδόπουλος. Προβάλλονται επίσης στιγμιότυπα από ελληνικές ταινίες στις οποίες συμμετείχε, αποσπάσματα από συνεντεύξεις του και φωτογραφικό υλικό.